Belonen werkt beter dan straffen heb ik altijd begrepen. Sla er de opvoedkundige literatuur maar op na. Beloon goed gedrag, negeer slecht gedrag en straf als het echt niet anders kan. Met straffen moet je zuinig zijn anders verliest het zijn effect. Een kind wat te vaak gestraft wordt raakt immuun. Sterker nog, een kind wat alleen maar wordt gestraft en nooit beloond, gaat straffen uitlokken. Beter slechte aandacht dan helemaal geen aandacht.
Des te vreemder is het dat heel veel in onze maatschappij gebaseerd is op straffen. Ik realiseerde mij dat toen ik laatst eens tijdens het rijden beloond werd omdat ik mij aan de voorgeschreven snelheid hield. Over het algemeen doe ik dat wel omdat ik geen zin heb in verkeersboetes, mijn echtgenoot spekt de staatskas wat dat betreft al voldoende, maar ik zoek toch altijd het randje op. Net even honderdtien rijden waar het honderd mag, vijfentachtig waar tachtig de limiet is. Dit keer hield ik mij echter strikt aan de snelheid. Het was op een weg waar de zogenaamde “groene golf” was ingesteld en ik werd beloond voor mijn weggedrag doordat ik de hele lange weg aan één stuk kon doorrijden zonder te hoeven stoppen voor een verkeerslicht.
Mijn overactieve brein was weer eens niet te stoppen en ik probeerde allerlei manieren te bedenken om automobilisten te belonen voor goed gedrag, een verkeersbeloning. Zo bedacht ik dat je met een puntensysteem zou kunnen werken. Elke maand dat je geen overtreding in het verkeer maakt krijg je een punt en bij twaalf punten krijg je een bon, maar dan een leuke. Voor een avondje uit of van de Bijenkorf bijvoorbeeld.
Of neem nu die interactieve borden langs de weg. Als er nu een strenge boodschap verschijnt dat ik wel vier kilometer harder rijd dan mag, dan denk ik: “nou èn”. Eigenlijk wìl ik gewoon dat dat ding oplicht. Als we dat nu eens omdraaien. Dat er een leuke, lieve boodschap verschijnt als je keurig vijftig rijdt. Bijvoorbeeld: “wat ben jij een fantastische chauffeur” of “Je bent de beste”. Wel iedere keer een andere natuurlijk, het moet een uitdaging blijven. En af en toe moet er iets tussen staan zoals “hé eikel kijk voor je”. Het moet niet alleen maar zoetsappig zijn.
Het zal allemaal vast wel een keer bedacht zijn en misschien werkt belonen wel alleen bij braverikken zoals ik maar misschien is het wel eens het proberen waard. Voorwaarde is wel dat we oude patronen moeten kunnen loslaten en dat zie ik niet zo snel gebeuren.